براساس جديدترين آمار منتشر شده تا سال 84 به‌طور دقيق 1500بناي تاريخي واجد ارزش در شهر تهران شناسايي شد كه تنها برخي از بناها در رديف 102بناي تاريخي ثبت ملي شده در شهر تهران قرار گرفته‌اند. اما آمار ديگري كه در سال 74 منتشر شد 1861بناي تاريخي در شهر تهران در رديف آثار واجد ارزش اعلام شد. با وجود اين هنوز آمار دقيقي از بناهاي تاريخي واجد ارزش در شهر تهران وجود ندارد و مبناي اين گزارش نيز تحقيقات مربوط به شناسايي بناهاي تاريخي شهر تهران در سال‌هاي 74 و 84 است.
كميته پيگيري حفاظت از خانه‌هاي شهر تهران ديروز اطلاعات مربوط به خانه‌هاي تاريخي ثبت ملي شده كشور را در اختيار روزنامه همشهري قرار داد تا مشخص شود وضعيت امروز اين آثار چگونه است؟
براساس پيگيري‌هاي اين كميته تنها 38بناي تاريخي ثبت ملي شده در شهر تهران مرمت شده و برخي از آنها نيز تغيير كاربري يافته‌اند. فهرست خانه‌هاي مرمت شده در جدول شماره1 قابل مشاهده است.
7خانه تاريخي شامل عمارت كوشك فخرالدوله در مدرسه روشنگر، خانه جلال آل احمد و سيمين دانشور، خانه و باغ اتحاديه كه البته از ثبت ملي خارج شده است، خانه ناصرالدين ميرزا، خانه لشگرنويس، خانه عليزاده و خانه سرهنگ ايرج نيز هم‌اكنون در حال مرمت هستند.
در ميان خانه‌هاي تاريخي ثبت ملي شده بناهايي وجود دارند كه در ادوار گذشته مرمت‌هاي جزئي داشته‌اند و اكنون نيز درحال حفاظت هستند كه نامشان در رديف بناهاي به‌طور كامل مرمت شده قرار نمي‌گيرد.
در بين 102خانه تاريخي شهر تهران كه ثبت آثار ملي دارند 30خانه تاريخي در گروه حفاظت‌شده قرار گرفته‌اند كه براساس اعلام كميته حفاظت از بناهاي تاريخي شهر تهران حفاظت از آنها در 3دسته بسيار خوب حفاظت شده، حفاظت مناسب و متوسط و حفاظت نامناسب قرار مي‌گيرند.
در فهرست بناهاي حفاظت‌شده بسيار خوب نيز تنها 3بناي تاريخي شامل منزل استاد محمدعلي سپانلو شاعر و نويسنده مشهور، خانه مسكوني آقاي دولو و خانه ابتهاج مشهور به ارغوان قرار دارند.
در فهرست آثار حفاظت‌شده درجه2 كه حفاظت مناسب و متوسط را شامل مي‌شود، 23بنا قرار دارند كه فهرست آنها در جدول شماره 2قابل مشاهده است.
4بنا نيز در فهرست حفاظت درجه3 كه حفاظت نامناسب است جاي گرفته‌اند. اين بناها شامل مجموعه ساختمان‌هاي خيابان فخرآباد، منزل انيس‌الدوله، خانه نصيرالدوله و خانه تاريخي آيت‌الله كاشاني است.
از بين 102خانه تاريخي شهر تهران كه در فهرست آثار ملي قرار دارند، 17خانه تاريخي نيز در معرض تخريب هستند كه نام آنها در جدول شماره 2مشخص شده است.
9خانه تاريخي ثبت ملي شده نيز در سال‌هاي گذشته يا از هويت شهر تهران محو و به‌طور كامل تخريب شده‌اند يا درصد تخريب آنها تا 90درصد است. خانه تاريخي جلال‌الدين تهراني، باغ و عمارت خيابان صبا، خانه قائمي، عمارت خيابان صداقت، ساختمان آموزش كودكان استثنايي، خانه زند نوابي، عمارت تاريخي تقاطع حافظ و جمهوري، خانه تاريخي فيض كه به خانه عصمت‌السلطنه نيز شهرت داشت و خانه باغ عامري‌ها بناهاي تاريخي شهر تهران بودند كه اكنون هيچ نشاني از آنها باقي نمانده است.
براساس بررسي‌هاي كميته حفاظت از خانه‌هاي تاريخي شهر تهران مشخص مي‌شود كه 37.25درصد خانه‌هاي تاريخي شهر تهران مرمت شده‌اند. همچنين 6.86درصد از خانه‌هاي تاريخي ثبت ملي شده شهر تهران در حال مرمت هستند. 2.94درصد نيز در حال حفاظت درجه يك، 22.54درصد در حال حفاظت درجه2 و 3.92درصد از خانه‌ها نيز در حال حفاظت درجه3 است. همچنين 16.66درصد از خانه‌هاي تاريخي شهر تهران در معرض تخريب است. 8.82درصد از خانه‌هاي تاريخي ثبت ملي شده شهر تهران نيز به‌طور كامل تخريب شده و تنها يك خانه تاريخي با درصد 0.98 از بين خانه‌هاي تاريخي تخريب شده شهر تهران عين به عين بازسازي شده است.
- جدول شماره 1
عمارت باشگاه بانك ملي ايران - سردار اسعد
منزل شهيد رجايي
ساختمان كوشك
خانه حضرت امام خميني(ره)
منزل مشيرالدوله پيرنيا
باغ و سفارت ايتاليا - فرمانيه
موزه آبگينه و سفالينه
باغ و عمارت عين‌الدوله
خانه - زادگاه - مرحوم دكتر حسابي
خانه پروفسور عدل
ساختمان مرحوم دكتر سياوش شقاقي
ساختمان گيو
خانه و موزه مقدم
عمارت كاظمي
(پايگاه انتقال خون) خانه اتحاديه
بناي سفارتخانه دانمارك
خانه دكتر علي شريعتي
منزل زنده‌ياد مهدي اخوان ثالث
خانه امين‌الضرب
(خانه شيخ خزعل) باغ دربند
خانه مددچي
(خانه حسين خداداد) تماشاگه زمان
خانه استاد ابوالحسن صبا
خانه تيمورتاش
ساختمان روغن نباتي جهان
خانه شاعران
خانه فرهنگي نوفل‌لوشاتو
خانه فخرالدوله
عمارت قديمي كوچه نظاميه
خانه قديمي صالح
(فخرالملك) خانه كوچه دبيرالملك
خانه مهربان
خانه استاد لرزاده
خانه ميرزابزرگ نوري
خانه تفضلي
خانه بهره‌مند
خانه مافوري (بناهاي جديد ثبت شده بعد از سال 90)
خانه خود سيف (بناهاي جديد ثبت شده بعد از سال 90)
- جدول شماره 2
خانه مستوفي‌الممالك
خانه امام جمعه
منزل قوام‌الدوله - وثوق
مقبره آقاشيخ‌هادي نجم‌آبادي
عمارت اعلم‌السلطنه
خانه هدايت
خانه فاضل عراقي - بيمارستان دادگستري
منزل مؤتمن‌الاطباء
خانه رهنما
(بازار تهران) خانه تاريخي كوچه هفت‌تن
(افراسياب) خانه شريف‌العلماء
بنياد شهيد دكتر بهشتي
خانه رضاخان
انجمن حكمت و فلسفه ايران
خانه جلال آل‌احمد
(مليجك) خانه عزيزالسلطان
خانه مفيدي
خانه شهريار فريبرز
خانه پروين اعتصامي (خروج از ثبت)
خانه سراج‌الملك
خانه مينايي (در شرف خروج)
عمارت خوانساري
خانه دكتر ابتهاج
نظر شما